Safety First: Veiligheidstips voor op het Water

Varen is een prachtige manier om de natuur te beleven en even te ontsnappen aan de dagelijkse drukte. Maar of je nu in een motorboot over de rivier zoeft of met een zeilboot op open water dobbert, veiligheid staat altijd voorop. Bij Vaarschool leren we je niet alleen hoe je een boot bestuurt, maar ook hoe je dat veilig en verantwoord doet. In dit artikel delen we de belangrijkste veiligheidstips – eenvoudig uitgelegd, zodat je goed voorbereid het water op gaat.

1. Zorg voor de juiste uitrusting

Veiligheid begint met de spullen aan boord. Controleer altijd of je de volgende items bij je hebt:

• Reddingsvesten voor iedereen aan boord. Zorg dat ze passen en gemakkelijk bereikbaar zijn. Zelfs goede zwemmers dragen er best één, vooral op druk of ruig water.
• Een hoorn of fluitje, zodat je een noodsignaal kunt geven.
• Een waterdichte zaklamp – handig voor slecht zicht of in het donker.
• EHBO-kit met pleisters, verband en eventuele medicijnen die je nodig hebt. Denk ook aan zonnecrème.
• Een goed werkende telefoon in een waterdichte hoes of, nog beter, een marifoon (communicatieradio).
• Pyrotechnische middelen om noodseinen te kunnen geven.
• Brandblusmiddelen (CO2, schuim, …)
• Reddingsmiddelen

2. Check het weerbericht

Het weer op het water kan snel omslaan, zelfs op een ogenschijnlijk mooie dag. Controleer de voorspellingen voor wind, regen en onweer voordat je vertrekt.

• Bij sterke wind: pas je plannen aan, zeker als je een kleinere boot hebt.
• Bij mist: overweeg om niet te vertrekken. Slecht zicht kan gevaarlijk zijn.

Tip: Gebruik Apps zoals Windy, Windfinder, Windguru of Buienradar, Buienalarm, Weer en Radar om actuele weersinformatie te krijgen. Elke zichzelf respecterende jachthaven heeft ook een Ad Valvas waar de lokale weersvoorspellingen worden getoond. Hopelijk brengen deze enig soelaas, maar we weten allemaal dat het weer voorspellen niet zo evident is.

3. Houd je aan de vaarregels

Net zoals op de weg gelden er regels op het water. Een paar basisregels:

• Blijf (indien mogelijk) aan de stuurboordzijde van de vaargeul, net zoals je rechts rijdt op de weg. Maar nog beter? Ken de voorrangsregels want er zijn wel wat uitzonderingen.
• Voorrang geven: Zeilboten (onder zeil) hebben meestal voorrang op motorboten en kleine boten moeten uit de buurt blijven van grote schepen die minder wendbaar zijn. (Dit zijn maar enkele voorbeelden, maar natuurlijk moet je echt alle voorrangsregels goed kennen!)
• Maximale snelheid: Houd je aan de snelheidslimieten – meestal aangegeven met borden langs het water.

Onthoud: Een ongeluk op het water kan ernstige gevolgen hebben, dus wees alert en vaar defensief.

4. Leer de basis van navigatie

Zelfs als je denkt dat je waterweg duidelijk is, kan een kaart of GPS-systeem je helpen gevaarlijke situaties te vermijden.

• Let op boeien en markeringen. Rode en groene boeien geven veilige vaargeulen aan. Ga niet zomaar buiten deze markeringen varen.
• Weet waar je bent. Noteer bijvoorbeeld de naam van het meer of kanaal. Dit is cruciaal als je hulp nodig hebt.

5. Wees voorbereid op noodsituaties

Niemand wil eraan denken, maar een goede voorbereiding maakt het verschil.

• Weet hoe je hulp inroept. Bel 112 (op de Binnenwateren) of gebruik een marifoonkanaal, zoals kanaal 16 om de kustwacht of hulpdiensten te bereiken.
• Oefen hoe je overboord gevallen personen redt. Blijf kalm, roep hulp in en gebruik een reddingsboei of touw om iemand terug aan boord te trekken.
• Controleer de motor. Voorkom pech op het water door regelmatig onderhoud te plegen en voldoende brandstof mee te nemen.

6. Alcohol achter het roer?

Een gezellige dag op het water kan snel misgaan als alcohol in het spel is. Alcohol beïnvloedt je reactie- en beoordelingsvermogen, wat cruciaal is bij het varen. De regels zijn duidelijk: achter het roer gelden dezelfde alcohollimieten als in het verkeer. Beter nog: nultolerantie.

7. Blijf zichtbaar

Op het water ben je vaak moeilijker te zien dan je denkt, vooral voor grote schepen.

• Gebruik felle kleding of vlaggen, zodat je beter opvalt.
• Zorg voor navigatieverlichting als je in de schemering, mist of het donker vaart.
• Kijk ook altijd achterom… als je de stuurhut van een aankomend binnenvaartschip ziet, dan kan de schipper jou ook zien, en zit je niet in zijn dode hoek.

8. Communiceer je plannen

Laat iemand aan wal weten waar je heen gaat en hoe laat je verwacht terug te zijn. Mocht er iets gebeuren, dan weet men waar te zoeken.

9. Pas op voor overmoed

Zeker als je net begint, is het verleidelijk om te denken dat je alles al onder de knie hebt. Maar water is onvoorspelbaar, en fouten worden niet gauw vergeven en kunnen snel gevaarlijk worden. Blijf kalm, neem geen risico’s en wees realistisch over je eigen vaardigheden.

10. Oefen regelmatig

Vaardigheden zoals aanleggen, manoeuvreren en reageren op noodgevallen worden beter met oefening. Bij Vaarschool kun je leren hoe je vertrouwen krijgt op het water – of je nu een zeilboot of motorboot bestuurt. Maar net zoals met alles: oefening baart kunst! Dus grijp elke kans om ervaring op te bouwen!